Υπερπροστασία και οι επιπτώσεις της στην ενήλικη ζωή

Η υπερπροστασία είναι αποθαρρυντική για τα παιδιά. Είναι σαν να τους λέμε ότι μόνα τους δε μπορούν να τα καταφέρουν, και χρειάζονται εμάς για το κάθετί. Τα κάνει αβοήθητα και εξαρτημένα. Μαθαίνουν να βασίζονται σε εμάς και αργότερα σε άλλους αντί για τον ίδιο τους το εαυτό.

Η οχύρωση των παιδιών μας έτσι ώστε να μην τα επηρεάσει ένα πρόβλημα, τους στερεί το δικαίωμα να βρουν τρόπο να το αντιμετωπίσουν.

Η μεγαλύτερη ενθάρρυνση, είναι η αναγνώριση στο παιδί μας ότι μπορεί να αντιμετωπίσει οτιδήποτε. Στον αντίποδα, ένα παιδί που έχει μάθει να βασίζεται πάντα στη βοήθεια και στις οδηγίες μας, δεν αναπτύσσει μία υγιή αυτοπεποίθηση και πίστη ότι μπορεί να πετύχει.

Τον φόβο που μάς κάνει να γινόμαστε υπερπροστατευτικοί, τον αποκτούν και τα παιδιά μεγαλώνοντας. Εξάλλου, για να φοβόμαστε τόσο πολύ μην πάθουν κάτι, μάλλον οι κίνδυνοι εκεί έξω είναι πολύ μεγάλοι, αυτό τουλάχιστον το συμπέρασμα βγάζει ένα παιδί. Έτσι, γίνονται αγχώδη.

Και ο φόβος μάς σταματάει από το να δοκιμάσουμε κάτι καινούργιο, να εκτεθούμε, να ρισκάρουμε. Τα παιδιά που μεγαλώνουν υπερπροστατευτικά, μπορεί να αναπτύξουν μία αποστροφή στο ρίσκο και να μην εμπλέκονται καθόλου σε δραστηριότητες στις οποίες θεωρούν ότι δεν θα τα καταφέρουν. Σε βάθος χρόνου, μία τέτοια στάση ζωής μπορεί να τα αποτρέψει από το να αναλάβουν ηγετικούς ρόλους και να γίνουν ενεργοί πολίτες.

Η επιτυχία και η ευτυχία δεν εξαρτώνται από την εξάλειψη του κινδύνου, αλλά από τη σωστή διαχείριση του κινδύνου.

Έρευνες που έχουν γίνει σε φοιτητές δείχνουν σημαντικά προβλήματα έλλειψης δεξιοτήτων για να αντιμετωπίσουν ποικίλες καταστάσεις. Έχοντας μεγαλώσει υπερπροστατευτικά, τα παιδιά γίνονται λιγότερο εξοπλισμένα για να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις της ενήλικης ζωής. Ένα παράδειγμα είναι οι κοινωνικές δεξιότητες που ένα παιδί αναπτύσσει στις συναναστροφές του με άλλα παιδιά στο ελεύθερο παιχνίδι. Ή το εμπόδιο που βάζει η υπερπροστασία στην ομαλή εκδήλωση της παιδικής περιέργειας.

Έρευνες όμως έχουν δείξει ότι η υπερπροστασία οδηγεί και σε υψηλότερο κίνδυνο για κάποιες ψυχολογικές διαταραχές, όπως είναι το χρόνιο άγχος.Ένα παιδί που δεν του επιτρέπεται να αναλάβει κινδύνους ή να κάνει τις δικές του επιλογές είναι υποχρεωμένο να μαστίζεται από το άγχος όταν πρέπει να αντιμετωπίσει τις σκληρές πραγματικότητες ενός χαοτικού κόσμου.

Πολλές έρευνες πλέον επιβεβαιώνουν ότι μια παιδική ηλικία με χρόνιο άγχος συχνά οδηγεί σε έναν ενήλικα με άγχος, κατάθλιψη και άλλες διαταραχές που σχετίζονται με την προσαρμογή της διάθεσης.

• Όταν εξυπηρετούμε τα παιδιά μας ενώ μπορούν να τα καταφέρουν μόνα τους (π χ. στο ντύσιμο).
• Όταν μάς ζητούν να κάνουν κάτι και δεν τα αφήνουμε επειδή δεν πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρουν (πχ. να ανέβουν σε μία ψηλή τσουλήθρα ή να ολοκληρώσουν μία απαιτητική εργασία).
• Όταν τους κρύβουμε ή τους λέμε ψέματα για κάτι, πιστεύοντας ότι δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν (π χ. ένα πρόβλημα υγείας, η απώλεια ενός συγγενή, η επίσκεψη στον παιδίατρο).
• Όταν δεν τα αφήνουμε να λύσουν μόνα τους ένα πρόβλημα και επεμβαίνουμε εμείς προσφέροντας έτοιμη τη λύση (π χ. σε έναν τσακωμό).
• Όταν αποφασίζουμε εμείς για το τί έχουν ανάγκη ανά πάσα στιγμή, χωρίς να το ζητήσουν (πχ. να βάλουν μπουφάν).    
• Όταν τα επιτηρούμε συνεχώς και τους λέμε να προσέχουν για το καθετί.
• Όταν προσπαθούμε να ελέγχουμε στενά το περιβάλλον τους, τους φίλους τους, τις ασχολίες τους.