Η μετάβαση από τη συμβατική στη θετική διαπαιδαγώγηση
Ανάγνωση σε 3′
Αν περιμένετε το πρώτο σας παιδί ή το μωράκι σας είναι μόνο μερικών μηνών, υπέροχα! Είστε ακόμα στην αρχή, και όλη η τρυφερή γονική ζωή σας είναι μπροστά σας.
Αν όμως το παιδί σας είναι μεγαλύτερο, δηλαδή προσχολικής/σχολικής ηλικίας ή ακόμα και στην εφηβεία, και μέχρι τώρα χρησιμοποιούσατε συμβατικές μεθόδους διαπαιδαγώγησης, η μετάβαση στην θετική μπορεί να σάς φανεί αληθινή πρόκληση.
Και αυτό γιατί:
- Όσο μεγαλύτερο είναι ένα παιδί, τόσο πιο διαμορφωμένο είναι το μυαλουδάκι του και οι απόψεις του για τη ζωή. Έχει ‘μάθει’ σε έναν τρόπο επικοινωνίας μαζί σας και χρειάζεται χρόνο για να πειστεί για την αλλαγή στις προθέσεις σας. Αν, με άλλα λόγια, μέχρι τώρα χρησιμοποιούσατε την τιμωρία ως συνέπεια για κακή συμπεριφορά, ή φωνάζατε για να γίνει το οτιδήποτε, και ξαφνικά αποφασίσετε να αλλάξετε τη συμπεριφορά σας απέναντί του, μπορεί να σάς αντιμετωπίσει με καχυποψία στην αρχή, σαν να προσπαθείτε να καταφέρετε κάτι εις βάρος του. Το αντίθετο ισχύει όμως. Τώρα δεν σκέφτεστε μόνο το δικό του συμφέρον, όπως εξάλλου κάνατε και πριν, αλλά έχετε και τον τρόπο να το κάνετε πραγματικότητα, χωρίς περιττή αντιπαράθεση και κόντρα στη σχέση σας. Και αυτό είναι κάτι που αργά ή γρήγορα θα καταλάβει και το ίδιο το παιδί.
- Στο μεταξύ, να είστε προετοιμασμένοι για μία ελαφρά επιδείνωση της συμπεριφοράς του. Μπορεί να απογοητευτείτε όταν βρεθείτε αντιμέτωποι με αυτή, αλλά μη χάνετε το κουράγιο σας. Είναι προσωρινή. Ο λόγος είναι ότι το παιδί μπορεί να έχει κάποια ανεπεξέργαστα συναισθήματα που πιθανότατα να έχει καταχωνιάσει βαθιά μέσα του όλο αυτό τον καιρό προκειμένου να προχωρήσει μπροστά, και που μέχρι τώρα απέφευγε να τα φέρει στην επιφάνεια επειδή είναι εξαιρετικά επώδυνα. Αν ξαφνικά αλλάξετε τη στάση σας και νιώσει ασφάλεια να τα εκφράσει, μπορεί αυτό να μεταφραστεί σε έναν χείμαρο έντονων αντιδράσεων, όπως, ανεξέλεγκτος θυμός, παράπονο, κλάμα, κτλ. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, και μάλιστα, επιθυμητό. Όταν καταφέρει να επεξεργαστεί όλα αυτά τα δύσκολα συναισθήματα, κάποια από τα οποία μπορεί να είναι αρκετά παλιά, θα νιώσει πολύ καλύτερα, και αυτό οδηγεί χωρίς αμφιβολία σε καλύτερη συμπεριφορά, λιγότερη αντιπαράθεση μαζί σας και σε μία πρωτόγνωρη πρόθεση να ακολουθήσει την καθοδήγησή σας.
Όσο μεγαλύτερο είναι το παιδί, τόσο περισσότερο χρόνο θα χρειαστεί, και τόσο πιο δύσκολο θα είναι για εσάς. Όμως, ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσετε. Και τα οφέλη είναι τόσο σημαντικά για τη σχέση σας με το παιδί σας που αξίζει κάθε προσπάθεια, όσο δύσκολη και αν είναι.
Με τί μοιάζει όμως αυτή η μετάβαση; Πώς ακριβώς γίνεται;
Ας δούμε συνοπτικά τους 3 πυλώνες της θετικής διαπαιδαγώγησης.
Ελέγχουμε τις αντιδράσεις μας
Τώρα, αντί να φωνάζετε για να γίνει κάτι, όταν θυμώνετε, φροντίζετε να ελέγχετε τις αντιδράσεις σας απέναντι στο παιδί, προκειμένου να μην κάνετε ή να μην πείτε κάτι που θα το μετανιώσετε. (ή αν φωνάξετε, λέτε συγγνώμη στο παιδί, με την πρώτη ευκαιρία, γιατί άνθρωποι είμαστε και θα συμβεί. Κανενός όμως δεν του αξίζει να του φωνάζουν).
Έτσι, διατηρώντας την ψυχραιμία σας στις δύσκολες στιγμές, εκτός του ότι βοηθάτε το παιδί να ηρεμήσει και εξασφαλίζετε ότι η κατάσταση δε θα ξεφύγει εκτός ελέγχου, παραδειγματίζετε και στο παιδί σας τον αυτοέλεγχο. Αντίθετα, οι φωνές μαθαίνουν στο παιδί ότι οι συγκρούσεις λύνονται με φωνές.
Αποδεχόμαστε όλα τα συναισθήματα
Τώρα, αντί να τα φοβάστε και να τα ακυρώνετε, αποδέχεστε όλα τα συναισθήματα του παιδιού σας, ακόμα και τα πιο δύσκολα. Όταν εκείνο θυμώνει, ή κλαίει, ή ζορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο, μένετε κοντά στο παιδί σας και προσπαθείτε να δείτε τα πράγματα από τη δική του πλευρά. Του μιλάτε με ενσυναίσθηση, δείχνοντάς του ότι το καταλαβαίνετε. Το βοηθάτε να ηρεμήσει και να νιώσει άνετα να εκφράσει ακόμα και τα πιο δύσκολα συναισθήματά του.
Όταν αυτά έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν, εξανεμίζονται. Τώρα, μπορεί το παιδί να προχωρήσει μπροστά χωρίς περιττά βάρη.
Καθοδηγούμε το παιδί βοηθώντας το να είναι ο καλύτερος εαυτός του
Εφόσον έχουμε συνδεθεί με το παιδί και είναι ήρεμο και έτοιμο να μάς ακούσει, τού λέμε ποια είναι η σωστή συμπεριφορά σε κάθε περίσταση, χωρίς να το κατηγορούμε, χωρίς να του βάζουμε ταμπέλες και χωρίς να το προσβάλλουμε. Για παράδειγμα:
Πω πω! Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θύμωσες απίστευτα με τον αδερφό σου για να του πεις τέτοιο πράγμα! Αγάπη μου, βλέπω πόσο πολύ αναστατώθηκες, αλλά δεν είναι ποτέ οκ να φωνάζουμε στους άλλους. Μπορείς να του πεις αυτό που θες, χωρίς να του επιτίθεσαι.
Η θετική διαπαιδαγώγηση έχει τις προδιαγραφές, αν αφιερώσετε τον απαραίτητο χρόνο σε αυτή όταν το παιδί σας είναι μικρό, η συναναστροφή με το παιδί σας να γίνεται ολοένα και πιο εύκολη, καθώς το παιδί σας μεγαλώνει. Και αυτό γιατί θα έχετε καταφέρει να αναπτύξετε μαζί του μία σχέση αμοιβαίου σεβασμού όπου γονιός και παιδί σέβονται τις ανάγκες ο ένας του άλλου, και όπου το παιδί έχει αποκτήσει την αυτονομία του και δεν σάς χρειάζεται πια για το παραμικρό. Έτσι τα πράγματα είναι πιο εύκολα και για τις δύο πλευρές. Με λιγότερα δράματα, συγκρούσεις και ανεπιθύμητη συμπεριφορά.
Όποτε και να κάνετε την μετάβαση όμως, μπορεί να πάρει περισσότερο χρόνο ή να είναι πιο δύσκολο να συμβούν τα παραπάνω, αλλά θα συμβούν, ακόμα και σε ένα μεγαλύτερο παιδί που έχει μάθει αλλιώς.
Αν νιώθετε τύψεις για το παρελθόν
Αν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο και νιώθετε τύψεις για όλες τις φορές που η αντιμετώπισή σας ήταν πιο τιμωρητική, αυτές δεν σάς βοηθούν πουθενά. Ό,τι έγινε, είναι στο παρελθόν, και εσείς κάνατε ό,τι καλύτερο μπορούσατε με τα μέσα που είχατε. Το γεγονός και μόνο ότι τώρα σκέφτεστε μία αλλαγή στη στάση σας, σημαίνει ότι είστε στο σωστό δρόμο, και με την απαραίτητη αφοσίωση θα τα καταφέρετε να αντιστρέψετε τα πράγματα πολύ γρήγορα.
Καλή επιτυχία!
