Ανθεκτικότητα: μεγαλώνοντας ένα παιδί που μπορεί να αντιμετωπίσει τα πάντα

Μέσα από κάποιες έρευνες που έχουν γίνει τα προηγούμενα χρόνια, τα πράγματα μοιάζουν ευνοϊκά για τους γονείς.

• Η καλή σχέση γονιού-παιδιού είναι ένα σημαντικότατο όπλο ενάντια στην εμφάνιση και την αντιμετώπιση του στρες. Επίσης, βοηθά πολύ στην ανάπτυξη της ασφάλειας και μεταγενέστερα στην αύξηση της ανθεκτικότητας του παιδιού.
• Γενετικοί παράγοντες όπως η προδιάθεση για το άγχος είναι πιθανό να επηρεάζουν την ανθεκτικότητα.
• Αν και οι γενετικοί παράγοντες παίζουν κάποιο ρόλο στην ανθεκτικότητα, υπάρχουν πάρα πολλοί περιβαλλοντικοί τρόποι ώστε η δεξιότητα αυτή να γίνει επίκτητη, να μαθευτεί και να εδραιωθεί στο παιδί.

Συχνά, οι γονείς νομίζουν ότι η ανθεκτικότητα χτίζεται από τις ήττες. Όχι. Η ανθεκτικότητα χτίζεται καθώς μαθαίνουμε το παιδί να αντιμετωπίζει σωστά τις ήττες που βιώνει.

• Κάλλιέργησε στο παιδί την αίσθηση ότι είναι ασφαλές να συζητήσει τα πάντα, να διαχειριστεί κάθε δύσκολη κατάσταση και κάθε μεγάλο συναίσθημα μαζί σου. Με αυτό τον τρόπο, σε δεύτερο χρόνο, θα μάθει να τα διαχειρίζεται μόνο του και δεν θα τα καταχωνιάζει στο ασυνείδητό του. Με την αίσθηση της  ασφάλειας, το νευρικό σύστημα των παιδιών σταματάει να είναι τόσο ευαίσθητο σε συνθήκες που προκαλούν απογοητέυσεις και πόνο, και έτσι, το παιδί έχει το χρόνο να τις επεξεργαστεί και να τις αντιμετωπίσει, ξεπερνώντας τις πιο γρήγορα.
• Είναι πολύ σημαντικό να βοηθάμε τα παιδιά να βρίσκουν μόνα τους λύση στα προβλήματά τους και όχι να τους δίνουμε εμείς τη λύση έτοιμη. Όταν λύνουμε εμείς τα προβλήματά τους, είναι σαν να πιστεύουμε ότι δεν είναι ικανά να το κάνουν από μόνα τους. Μπορούμε να τους δώσουμε την υποστήριξη που χρειάζονται την ώρα που σχεδιάζουν την στρατηγική για την επίλυση του προβλήματος και στη συνέχεια να τα αφήσουμε να δράσουν όπως νομίζουν.
• Μια μαγική λέξη που μπορεί να βοηθήσει πολύ στην αυτοπεποίθηση του παιδιού όταν ματαιώνεται, είναι η λέξη “ακόμη.”

“Δεν μπορείς ν’ανέβεις μόνος σου στην τσουλήθρα, ακόμη.”

“Δεν έχεις την ικανότητα να φτάσεις στο ψηλό ράφι, ακόμη.”

• Είναι πολύ σημαντικό στη ζωή του παιδιού να δεχόμαστε και να αποδεχόμαστε όλα τα συναισθήματα που έχει. Είναι ο τρόπος που μπορεί με τη βοήθειά μας να τα επεξεργαστεί και όσο περισσότερες φορές βιώνει την κατανόηση από μέρους μας, τόσο πιο ανθεκτικό γίνεται.
• Θα ήταν χρήσιμο να υποστηρίζουμε το παιδί να μαθαίνει καινούργια πράγματα και στη συνέχεια να τα κάνει μόνο του. Αυτο χτίζει την αυτοπεποίθηση και την αυτοκετίμησή του. Μπορούμε να λάβουμε υπόψη μας τα ενδιαφέροντά του για να του μάθουμε καινούργιες δεξιότητες που του φαίνονται ενδιαφέρουσες. Αυτός είναι και ένας λόγος που τα παιδιά είναι καλό να μένουν μακριά απο τις οθόνες. Με αυτό τον τρόπο, ανακαλύπτουν μόνα τους τα ενδιαφέροντά τους ανεπηρεάστα και κάνουν το έργο μας πιο εύκολο.
• Ο στόχος μας όταν το παιδί καταφέρνει κάτι, δεν είναι να είναι τέλειο. Η προσπάθεια είναι το σημαντικότερο κομμάτι που χρειάζεται επιβράβευση. Καλό είναι να μην διορθώνουμε το παιδί, γιατί έτσι προκαλούμε ένα πλήγμα στην αυτοπεποίθησή του. Μπορούμε να επισημαίνουμε αυτά που έκανε καλά, ακόμα και να είναι κάτι πολύ μικρό, γιατί αυτό θα του δώσει θάρρος να τα πάει καλύτερα.
• Ας μην τρομάζουμε το παιδί την ώρα που προσπαθεί να κάνει κάτι και ας ξέρουμε ότι είναι δύσκολο για την ηλικία του. Ας είμαστε εκεί να προσφέρουμε βοήθεια όπου χρειαστεί. Αυτό είναι δύσκολο στην πράξη, γιατί πολλές φορές, δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις δικές μας φοβίες και γινόμαστε υπέρπροστατευτικοί, αλλά αξίζει να προσπαθήσουμε γιατί η αυτοπεποίθηση του παιδιού είναι ο σημαντικότερός μας στόχος.
• Υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην ελευθερία που πρέπει να δώσουμε στο παιδί να τα καταφέρει μόνο του και στην αίσθηση της αποτυχίας. Αν το αφήσουμε τελείως μόνο του μπορεί να αποτύχει και να αισθανθεί ότι το έχουμε εγκαταλέιψει και ότι δεν το νοιαζόμαστε. Από την άλλη, δεν θέλουμε να δίνουμε τη λύση έτοιμη. Η καλύτερη λύση, όπως αναφέραμε και παραπάνω, είναι η παρέμβασή μας στη διαδικασία της αναζήτησης λύσης.
• Ενθάρρυνση! Άλλη μια πολύ σημαντική εννοια. Ενθαρρύνουμε το παιδί για τα πάντα. Για τα δύσκολα συναισθήματα, για εύκολα, για κάτι που θέλει να προσπαθήσει, ή για κάτι που το δυσκολεύει. Του δίνουμε τα λόγια ώστε να μπορεί μόνο του να ενθαρρύνει τον εαυτό του.

“Θα τα καταφέρω!”

“Θα προσπαθήσω ξανά.”

“Την επόμενη φορά θα τα πάω σίγουρα καλύτερα.”

“Με προσπάθεια όλα θα γίνουν. Η προσπάθεια μετράει.”

• Καλό θα ήταν να μην αξιολογούμε το παιδί, και όταν το ενθαρρύνουμε, να προσπαθούμε να μην το κάνουμε μονολεκτικά, αλλά να περιγράφουμε όλη τη διαδικασία. Αντί να πούμε απλά “καλή προσπάθεια” μπορούμε να πούμε:

“Δούλεψες πάρα πολύ για να καταφέρεις να μάθεις πατίνια. Μπράβο σου.”

“Έδωσες τον καλύτερό σου εαυτό και βγήκε τέλεια η εργασία σου για τα μαθηματικά.”

“Κόπιασες πολύ αυτό τον καιρό, αλλά τελικά έμαθες ποδήλατο.”

Αυτό που  αξίζει να θυμόμαστε, είναι ότι μεγαλώνοντας, ένα παιδί με ανθεκτικότητα θα γίνει ένας χαρούμενος ενήλικος. Οπότε ας μην ξεχνάμε ότι:

“Όταν η ζωή σου μοιράζει λεμόνια, φτιάξε λεμονάδα και απόλαυσέ τη.”