Γράμμα προς τον γονιό που τρέχει χωρίς βενζίνη
Ανάγνωση σε 7′
Αγαπητέ γονιέ,
Αυτό το γράμμα απευθύνεται σε εσένα γιατί καμιά φορά ξεχνάς τον εαυτό σου. Τρέχεις πίσω από όλους και από όλα προσπαθώντας να εξυπηρετήσεις κάθε ανάγκη που προκύπτει, κάθε ανάγκη όλων των άλλων, θυσιάζοντας τον ίδιο σου τον εαυτό στο βωμό της καλά κουρδισμένης και αέναα ευτυχισμένης οικογένειας. Την ίδια στιγμή, και στην προσπάθειά σου να ανταπεξέλθεις σε όλους και σε όλα πλήρως και αποδοτικά, νιώθεις πως βρίσκεσαι σε μία ζούγκλα με άγρια θηρία, και όλα είναι εκεί, έτοιμα να σου επιτεθούν, να δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο τη ζωή σου και να σου βάλουν τρικλοποδιά για να πέσεις κάτω με τα μούτρα και να τελειώνουμε.
Περνάει ο καιρός και εσύ ξεχνάς την έννοια της λέξης υπομονή, βουτάς όλο και πιο βαθιά στο βούρκο του εσωτερικού σου κριτή που σου ψιθυρίζει 24 ώρες το 24ωρο πόσο ανίκανος/η είσαι, πώς πάλι έκανες το τάδε και το δείνα ασυγχώρητο λάθος, και πώς τέλος πάντων δε τα καταφέρνεις σε τίποτα. Η απελπισία γίνεται ο καινούριος καλύτερός σου φίλος, στον ώμο της ακουμπάς και έτσι τα καταφέρνεις να περάσει ακόμα μία ατελείωτη μέρα με το παιδί ή τα παιδιά. Και λες μέσα σου ‘εντάξει, τα παρατάω’ και σε κάθε επίθεση θηρίου εσύ απαντάς με αντεπίθεση, γιατί η επίθεση είναι εξάλλου η καλύτερη άμυνα, σωστά; Και φωνάζεις και παρεκτρέπεσαι και παλεύεις να βρεις το δίκιο σου σε μία εχθρική ατμόσφαιρα που ξεπερνάει τις δυνάμεις σου, γιατί εσύ είσαι άνθρωπος, και πώς ακριβώς θα τα βάλεις εσύ με μία πελώρια, μανιακή και αιμοβόρα τίγρη; Όχι, αυτό δε γίνεται. Όχι.
Έχουμε βρεθεί όλοι οι γονείς στη θέση σου, να το ξέρεις. Το μεγάλωμα των παιδιών είναι μία τεράστια δοκιμασία για τα νεύρα μας. Και παρόλο που δεν λείπουν αυτές οι ευτυχισμένες στιγμές απόλυτης ευτυχίας όταν βλέπουμε τα παιδάκια μας να χαίρονται, στιγμές που μάς δίνουν τη δύναμη για να συνεχίσουμε, όλο το υπόλοιπο είναι ένας αγώνας δρόμου χωρίς τέλος, ή όπου το τέλος δεν διακρίνεται στον ορίζοντα ούτε καν θολό.
Θα σου μιλήσω από καρδιάς, γιατί κι εγώ έχασα κάποια στιγμή τον εαυτό μου. Σε νιώθω, ειλικρινά. Και γι’αυτό σκέφτηκα να δώσω τη δική μου προσωπική κατάθεση εδώ.
Αποφάσισα λοιπόν ότι δεν είμαι τέλεια. Και λάθη θα κάνω, και θα εκτροχιαστώ, και θα το μετανιώσω μετά και θα νιώσω χάλια. Όλα αυτά είναι μέσα στο παιχνίδι. Ούτε τα παιδιά μου είναι τέλεια, ούτε θα πασχίσω για να τα κάνω. Η τελειότητα δεν υπάρχει, την ξεχνάμε.
Αποφάσισα επίσης, ότι αν είναι η ζούγκλα να μεταμορφωθεί σε μία γαλήνια, παραδεισένια παραλία με καταγάλανα νερά, θεόρατους φοίνικες και τον θεραπευτικό ήχο του νερού που σκάει στην άμμο, θα πρέπει εγώ, εκτός από οτιδήποτε κάνω για τον εαυτό μου τις στιγμές που τα παιδιά είτε κοιμούνται ή ψυχαγωγούνται με οθόνες, να κάνω και κάτι για αυτόν τον άμοιρο και τις υπόλοιπες στιγμές, αυτές που είμαι μαζί με τα παιδιά.
Θα σου δώσω λοιπόν μερικές ιδέες, από πράγματα που έκανα εγώ, και εύχομαι αυτό να γίνει αφορμή ώστε να βρεις και εσύ τις δικές σου ιδέες.
Ξεκινάω λοιπόν από τη φυσική μου αποστροφή στο να παίζω παιχνίδια που απευθύνονται σε ηλικίες πέρα από τη δική μου. Δυσκολεύτηκα ναι. Τυχερός ο γονιός που το απολαμβάνει, και αν είσαι ένας από αυτούς, παίξε με την ψυχή σου, μπες στον κόσμο του παιδιού σου και ξέφυγε λίγο από αυτόν εδώ. Όλοι σε ζηλεύουμε.
Αν δεν είσαι όμως, μην απελπίζεσαι. Θα σου δώσω τη συμβουλή που μου έδωσε μια μέρα η αδερφή μου όταν της το εξομολογήθηκα σαν να ήταν η χειρότερη αμαρτία. Μου είπε λοιπόν να παίζω μόνο παιχνίδια που αρέσουν και σε εμένα!
Το πεδίο δράσης μου λοιπόν περιορίστηκε στα παζλ με την κόρη μου και στο uno με τον γιο μου. Όποτε θέλουν να παίξουν κάτι άλλο, τους αντιπροτείνω αυτά. Αν επιμείνουν σε κάποιο άλλο παιχνίδι, τους λέω ότι δεν έχω πολλή όρεξη τώρα, ίσως αργότερα.
Αυτό όμως το θράσος μου συνδέεται και με μία πρόσφατη ανακάλυψη ενός γονιού – εμένα δηλαδή – που ένιωθε πριν καιρό ότι το 1,5 έτους παιδάκι του βαριόταν μέσα στο σπίτι. Λοιπόν η ανακάλυψη αυτή, ήταν ότι στα παιδιά κάνει καλό η βαρεμάρα! Άκουσον άκουσον! Διαβάστε στο λινκ το γιατί. Τότε κατάλαβα πως ούτε πρέπει να είμαι μαζί τους συνέχεια, όπως νόμιζα στην αρχή, ούτε να τα στρώνω μπροστά σε οθόνες για τον αιώνα τον άπαντα.
Έτσι, συμβιώνουμε ειρηνικά στο σπίτι, και πέρα από τις στιγμές που φτιάχνουμε παζλ και παίζουμε uno, κάνουμε ο καθένας το δικό του. Όχι ότι δεν παίζουμε και το περιστασιακό κρυφτό, αλλά μόνο όταν έχω χρόνο και όρεξη. Δύο προϋποθέσεις που δεν είναι ποτέ δεδομένες.
Τώρα, όταν θέλω να κάνω κάτι εγώ, όπως το να γράψω στον υπολογιστή ή να διαβάσω το βιβλίο μου για μισή ώρα να ξεχαστώ, απλώς το ανακοινώνω στα παιδιά, τα προετοιμάζω ψυχολογικά ότι για μισή ώρα θέλω ησυχία και δεν θα είμαι διαθέσιμη – αλίμονο! – και έχουν μάθει να το σέβονται. Έμμεσα, τους μαθαίνω να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων. Όχι και τόσο κακό ε; Άσε που μετά από αυτό το μισάωρο, εγώ είμαι ένας άλλος άνθρωπος.
Τώρα, κάποια από αυτά που μου αρέσει να κάνω εγώ, αρέσουν και στα παιδιά. Ανοίγω ας πούμε ένα περιοδικό και πολυθρονίζομαι; Η 3-χρονη κόρη μου θα σπεύσει να εξασφαλίσει τη θέση της δίπλα μου για να μου πει ποιά φορέματα θέλει να της πάρω από αυτά που προβάλλονται περίλαμπρα στις σελίδες του, και φυσικά, κανένα φόρεμα δεν είναι αρκετά ανενδιαφέρον για να μη το θέλει!
Ή η μαγειρική που ανέκαθεν μου άρεσε. Μαγειρεύω με ένα παιδάκι από τη μία πλευρά της κουζίνας και ένα από την άλλη. Κάποιες φορές με βοηθάνε και στις δουλειές, όπως στο ταίριασμα των καλτσών. Ό,τι είναι για εμένα αγγαρεία, για αυτά είναι παιχνίδι. Και έτσι, μία από τις πιο βαρετές δουλειές του νοικοκυριού, αναβαθμίζεται σε ‘ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά’.
Ακόμα και τηλεόραση με αφήνουν να βλέπω καμιά φορά εφόσον τα αφήνω κι εγώ να βλέπουν τα παιδικά τους για καμιά ώρα την ημέρα. Δίκαια πράγματα! Απλώς μπορεί να χρειάζεται να διαβάζω τους υπότιτλους δυνατά για λίγα λεπτά μέχρι να αποφασίσουν να βγουν από την αγκαλιά μου και να ασχοληθούν με κάτι άλλο.
Θα μου πεις καλά όλα αυτά, αλλά τί γίνεται όταν τα πράγματα δυσκολέψουν; Τις στιγμές που δοκιμάζονται τα νεύρα σου και είσαι έτοιμος να εκραγείς;
Το βράδυ για παράδειγμα. Η κόρη μου δε θέλει με τίποτα να κοιμηθεί και εγώ πιέζω με τον τρόπο μου για να μπει αυτό το πυζαμάκι, να πλυθούν αυτά τα δοντάκια, να πούμε αυτή την ιστορία. Και το μόνο που συναντώ είναι αντίσταση. Η ανυπομονησία μου, η εμφανής βαρεμάρα μου και η έλλειψη ενδιαφέροντος για όλα τα άσχετα που θέλει η κόρη μου να μου πει εκείνη τη στιγμή, αυξάνουν την αντίσταση. Φαύλος κύκλος.
Εγώ το μόνο που θέλω είναι να τελειώνουμε, και η κόρη μου με δοκιμάζει. Αρχίζω να γίνομαι εκνευριστική, σπαστική, να επαναλαμβάνω τα ίδια και τα ίδια και ο θυμός μέσα μου να φουντώνει. Σε τέτοιες στιγμές, ξέρω ότι ζορίζομαι. Πατάω το pause και παίρνω λίγο χρόνο να το αποδεχτώ. Άλλα περίμενα (πχ. να κοιμηθεί πιο γρήγορα) και άλλα μου επιφύλασσε η μοίρα. Το παίρνω απόφαση λοιπόν μέσα μου ότι δε θα μου βγει σήμερα. Είναι μία γενναία απόφαση και δεν παίρνεται εύκολα. Όταν όμως την πάρω, μαλακώνω. Της χαμογελάω και κάνω tune in σε όλα αυτά τα άσχετα, προσπαθώντας να συγκεντρωθώ. Βάζω στην άκρη τις προσδοκίες μου και η πίεση ξεφουσκώνει. Μέσα σε λίγη ώρα – ή και λίγη περισσότερη ώρα απ’ό,τι νόμιζα, – το θαύμα του ύπνου έχει επέλθει.
Βαθύς αναστεναγμός. Δεν λέω ότι είναι εύκολο, αντιθέτως, αυτό που θα πω ξανά είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να πάρεις αυτή την απόφαση και θέλει κουράγιο, αλλά εμένα με έχει βοηθήσει πολύ σε τέτοιες εύθραυστες στιγμές, που αν δε το κάνω, καταλήγω να μισώ τον εαυτό μου. Με έχει βοηθήσει να μην παρεκτραπώ, να μην πιεστώ και πιέσω κι άλλο, να γλιτώσω τις τύψεις μετά.
Άλλες φορές που οι προσδοκίες μου θα είναι δυσοίωνες, μπορεί να εκπλαγώ ευχάριστα. Έτσι είναι η ζωή.
Τώρα, για τις στιγμές που τσακώνονται, που θυμώνουν, που κλαίνε, που χτυπάνε, που προκαλούν με τη συμπεριφορά τους, που απογοητεύονται, που κάνουν σκανταλιές, που αντιστέκονται στο όριο, και διάφορα άλλα, πάρε ιδέες από τα λινκς στις λέξεις για το τί μπορείς να κάνεις ώστε να μην χρειαστεί να τρελαθείς και να χάσεις τα λογικά σου. Και τον εαυτό σου, εδώ που τα λέμε.
Ας μιλήσουμε τώρα για τον ύπνο. Μεγάλο κεφάλαιο ο ύπνος… Το είχα διαβάσει κάπου σαν συμβουλή πριν καιρό, το να πηγαίνω για ύπνο μόλις κοιμηθούν τα παιδιά, αλλά στη δική μου περίπτωση αυτό έγινε αυτόματα, δε χρειάστηκε να το προσπαθήσω. Μόλις το παιδί κλείσει τα ματάκια του λοιπόν, μπορείς κι εσύ να πας να αναπληρώσεις λίγο ύπνο μιας και θα ξυπνήσεις στις 6 το άλλο πρωί έτσι κι αλλιώς. Ή θα ξυπνήσεις 3-4 φορές μέχρι να πάει 6.
Ναι, θα χάσεις τη βραδιά σου, το ξέρω, αλλά τον έχεις τόσο ανάγκη, που ακόμα και λίγα λεπτά επιπλέον ύπνου θα σε βοηθήσουν να είσαι πιο λειτουργικός/ή, πιο ήρεμος/η, πιο νορμάλ την επόμενη μέρα. Αν όχι κάθε μέρα, κάν’το μερικές μέρες μέσα στην εβδομάδα. Δε θα κρατήσει για πάντα αυτή η κατάσταση.
Το άλλο μεγάλο κεφάλαιο είναι η άσκηση, το φυσικό μας αντικαταθλιπτικό. Η άσκηση θα σε βοηθήσει να ανακουφιστείς από το στρες που σε μαστίζει, και θα σε πλημμυρίσει με ορμόνες της χαράς. Αν δεν είσαι από αυτούς που θα χορέψεις ξέφρενα στο σαλόνι στο ρυθμό του ‘μια ωραία πεταλούδα’, βρες κάτι που σου αρέσει και μετά βρες τον τρόπο που αυτό μπορεί να ενσωματωθεί στην καθημερινή ζωή με το παιδί / τα παιδιά. Σου εύχομαι ολόψυχα να γίνεται.
Μην ξεχνάς και τη συζήτηση με άλλους γονείς. Στην παιδική χαρά, στο τηλέφωνο, στην οθόνη, οπουδήποτε. Αυτή θα είναι η κύρια ψυχαγωγία σου για μερικά χρόνια, είναι πηγή ιδεών και ο καλύτερος τρόπος να νιώσεις λιγότερο μόνος/η. Όλοι βράζουμε στο ίδιο καζάνι. Και έχουμε μεγάλη ανάγκη την κοινωνικότητα, ειδικά με άτομα άνω των 5 ετών.
Τα ζεστά μπάνια και τα μπισκότα έχουν φυσικά τη θέση τους, αλλά εδώ μιλάμε για κάτι πολύ βαθύτερο. Μιλάμε για τη δική σου εσωτερική ηρεμία.
Για τον τρόπο που μπορείς να νιώθεις καλύτερα καθημερινά και ταυτόχρονα να φροντίζεις και όλους τους άλλους εκτός από τον εαυτό σου.
Για την αποσιώπηση – επιτέλους – του εσωτερικού σου κριτή.
Για το πώς θα εξασφαλίσεις τη δύναμη ώστε να είσαι συναισθηματικά γενναιόδωρος/η με τα παιδιά σου και να μην εκρήγνυσαι με κάθε αφορμή, γιατί αυτές θα είναι πολλές.
Όλα αυτά απαιτούν αγάπη στον εαυτό σου, χώρο για τα δικά σου θέλω και επιείκεια. Το αυτό-μαστίγωμα δε θα σε βοηθήσει να τα πας καλύτερα την επόμενη φορά.
Κάτσε λοιπόν να σκεφτείς τον εαυτό σου για λίγα λεπτά, αν κατάφερες να φτάσεις μέχρι εδώ, και μην κάνεις εκπτώσεις. Εντόπισε αυτά τα μικρά, καθημερινά που θα κάνουν τη ζωή σου λίγο πιο εύκολη και πολύ πιο ευχάριστη. Φτιάξε τη δική σου εξωτική παραλία, ξάπλωσε φαρδιά πλατιά στο πάτωμα του διαδρόμου και άκου το θεραπευτικό ήχο από το νερό στη μπανιέρα, τα πλατσουρίσματα και τα γέλια. Τα άγρια θηρία είναι πολύ μακριά..
