Το Χαμόγελο του Παιδιού μιλά στο mommy για τα εξαφανισμένα παιδιά
H 25η Μαΐου είναι αφιερωμένη στα εξαφανισμένα παιδιά και αποτελεί αφορμή για διοργάνωση εκδηλώσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με το παγκόσμιο πρόβλημα της εξαφάνισης παιδιών αλλά και παρουσίασης των απαραίτητων μέτρων που πρέπει να λάβουν οι γονείς για την προστασία των παιδιών τους. Η Διεθνής Ημέρα Εξαφανισμένων Παιδιών (International Missing Children’s Day) καθιερώθηκε πρώτα ως Εθνική Ημέρα Εξαφανισμένων Παιδιών στις ΗΠΑ και με την πάροδο του χρόνου διεθνοποιήθηκε. Η επιλογή της συγκεκριμένης ημερομηνίας σχετίζεται με την εξαφάνισης του εξάχρονου Έιταν Πατς, η περίπτωση του οποίου συγκλόνισε τις ΗΠΑ.
Στην Ελλάδα το Χαμόγελο του Παιδιού αποτελεί το φορέα που από την ίδρυσή του μέχρι και σήμερα υλοποιεί δράσεις με στόχο την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση κάθε περιστατικού εξαφάνισης παιδιού, έχοντας αναπτύξει πρωτοβουλίες και δράσεις μοναδικές στη χώρα. Η τεχνογνωσία του Οργανισμού, ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός και η επιχειρησιακή ετοιμότητά του στο πεδίο για την έρευνα και διάσωση κάθε παιδιού που αγνοείται, αποτελεί διεθνώς μία καλή πρακτική. Οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν στο σύνολο των παιδιών ανεξάρτητα από εθνικότητα και θρήσκευμα.
Στα πλαίσια της ενημέρωσης των γονέων σχετικά με την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση περιστατικών εξαφάνισης, το mommy συνομίλησε με την κυρία Σία Κακαρούμπα, Συντονίστρια Γραμμών του οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού».

Πόσο εύκολο είναι τελικά να χαθεί ένα παιδί;
Ίσως στο άκουσμα μιας είδησης σχετικά με ένα παιδί που έχει εξαφανιστεί πολλοί γονείς να σκεφτούν κάτι τέτοιο δε θα συνέβαινε ποτέ σε εμένα. Πολύ συχνά υπάρχει η πεποίθηση ότι οι γονείς των παιδιών που εξαφανίζονται, δεν είναι υπεύθυνοι, δε νοιάζονται, δεν ασχολούνται, δε δίνουν σημασία στα παιδιά τους κλπ. Ωστόσο τα πράγματα τις περισσότερες φορές δεν είναι έτσι. Δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο ο γονιός να στρέψει την προσοχή του κάπου αλλού για λίγα δευτερόλεπτα και στη συνέχεια να συνειδητοποιήσει ότι το παιδί δε βρίσκεται στο σημείο που ήταν. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο όπως εμείς οι ενήλικες, με αποτέλεσμα να είναι παρορμητικά. Για αυτό το λόγο χρειάζεται να έχουμε φροντίσει να δώσουμε τις απαραίτητες συμβουλές και κατευθύνσεις στο παιδί μας, για να αποτραπεί κάτι τέτοιο, αλλά και για τις κινήσεις που χρειάζεται να γίνουν σε περίπτωση που συμβεί.
Δώστε μας κάποια στατιστικά στοιχεία σχετικά με τα εξαφανισμένα παιδιά στην Ελλάδα
Κατά το διάστημα από 1/1/2016 έως και 31/12/2016 ο Οργανισμός δέχθηκε μέσω της «Ευρωπαϊκής Γραμμής για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000», εκατόν εβδομήντα (170) αιτήματα για την υποστήριξη ερευνών αναζήτησης εξαφανισθέντων παιδιών εκ των οποίων :
-84 (49,5%) αφορούσαν σε φυγές εφήβων
-22 (13%) αφορούσαν σε γονικές αρπαγές
-40 (23,5%) αφορούσαν σε ανησυχητικές εξαφανίσεις ανηλίκων
-24 (14%) αφορούσαν σε εξαφανίσεις ασυνόδευτων ανηλίκων
Από τα 170 παιδιά τα 66 ήταν αγόρια και τα 104 κορίτσια.
Από τα εκατόν εβδομήντα (170) περιστατικά που αναφέρθηκαν στον Οργανισμό μας και είτε παρασχέθηκαν εξειδικευμένες υπηρεσίες, είτε δόθηκαν κατευθύνσεις για το χειρισμό τους, βρέθηκαν τα εκατόν τριάντα έξι (80%) παιδιά, ενώ για :
-10 (6%) περιστατικά διεκόπη η επικοινωνία και
-24 (14%) περιστατικά εξακολουθούν να αναζητούνται (τα 17 από τα οποία αφορούν σε ασυνόδευτους ανήλικους, ενώ 1 παιδί βρέθηκε αρχές του νέου έτους).
Πόσο έχει επιβαρυνθεί το έργο σας με τη μεγάλη άφιξη προσφύγων και ασυνόδευτων παιδιών στη χώρα
Το διάστημα των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα και στις γειτονικές χώρες της Μεσογείου έχει υπάρξει αύξηση των προσφύγων και μεταναστών που φθάνουν δια θαλάσσης, πολλοί από αυτούς έχοντας στόχο να μετακινηθούν σε άλλα Κράτη-μέλη της ΕΕ. Μεγάλο ποσοστό των μεταναστών που μετακινούνται, αλλά και αυτών που έχουν παραμείνει στην Ελλάδα, είναι ανήλικοι.
Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι αυτονόητο ότι τα παιδιά διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να εξαφανιστούν ή να πέσουν θύμα παράνομης διακίνησης ή εμπορίας. Εστιάζουμε, ιδιαιτέρως, στα παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες, τους ασυνόδευτους ανηλίκους και τα παιδιά εν κινήσει και χωρίς γονική φροντίδα. Στην πλειοψηφία αυτών των περιπτώσεων απαιτείται διεθνής συνεργασία και συντονισμός με τις αρχές και άλλους μη-κυβερνητικούς οργανισμούς. «Το Χαμόγελο Του Παιδιού» ανέλαβε την πρωτοβουλία μέσω της «Ευρωπαϊκής Γραμμής για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000», να ξεκινήσει διεθνή κινητοποίηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, στοχεύοντας στον εντοπισμό των εξαφανισμένων ασυνόδευτων ανηλίκων-προσφύγων.
Παράλληλα, στη διάθεση των παιδιών και των οικογενειών τους τίθεται το σύνολο των υπηρεσιών του Οργανισμού, ενώ συνεργάζεται κατά περίπτωση και με κάθε άλλο αρμόδιο δημόσιο φορέα καθώς και άλλους Μη Κερδοσκοπικούς και Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς.
Τον τελευταίο χρόνο έχουμε λάβει στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000» κλήσεις που αφορούν στην εξαφάνιση ασυνόδευτων ανήλικων, οι οποίοι αγνοούνται μετά από ναυάγιο. Επιπλέον έχουμε ενημερωθεί για περιπτώσεις εξαφάνισης ανήλικων προσφύγων, οι οποίοι διέμεναν με την οικογένεια τους σε προσωρινούς χώρους φιλοξενίας (camps), οι οποίοι σε συνέχεια της δημοσιοποίησης των στοιχείων τους εντοπίστηκαν και είναι πλέον ασφαλείς. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων που βρίσκονται στην Ελλάδα, η ενημέρωση που λαμβάνουμε για τις περιπτώσεις δεν ανταποκρίνεται στους αριθμούς των εξαφανισμένων ανήλικων στην Ελλάδα που έχουν δηλωθεί.

Μπορείτε να μας αναφέρετε τις βασικές συμβουλές που πρέπει να δίνουν οι γονείς στα παιδιά για να τα προφυλάξουν από την πιθανότητα να πέσουν θύματα εξαφάνισης
Είναι σημαντικό οι γονείς να έχουν προετοιμάσει το παιδί για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, χωρίς ωστόσο να πλαισιωθεί αυτό με άγχος ή φόβο ότι το παιδί είναι εκτεθειμένο σε συνεχή ενδεχόμενο κίνδυνο χωρίς να μπορεί να κάνει κάτι για αυτό. Επομένως, χρειάζεται αρχικά οι γονείς να εξηγήσουν στο παιδί ότι χρειάζεται να παραμένει κοντά στους γονείς ή σε όποιον το συνοδεύει όταν βρίσκεται εκτός σπιτιού. Είναι σημαντικό να τονιστεί στο παιδί ότι ακόμα και αν για κάποιο λόγο χάσει από το οπτικό του πεδίο τους γονείς μπορεί να παραμείνει ασφαλές αλλά και να κάνει αυτό που χρειάζεται ώστε να τους ξανά βρει άμεσα. Ζητάμε από το παιδί, σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, να παραμείνει στο σημείο αυτό και να μη μετακινηθεί, ώστε οι γονείς του να είναι σε θέση να το εντοπίσουν. Το ενημερώνουμε ότι μπορεί να ζητήσει βοήθεια από ανθρώπους που βρίσκονται κοντά, χωρίς ωστόσο να δεχθεί να τους ακολουθήσει, σε περίπτωση που προταθεί κάτι τέτοιο. Επίσης, είναι καλό όταν βρισκόμαστε με το παιδί μας σ΄έναν πολυσύχναστο χώρο πχ μεγάλο εμπορικό κατάστημα, να ορίζεται ένα σημείο μέσα στο χώρο που γνωρίζουν και οι γονείς και τα παιδιά ως σημείο συνάντησης σε περίπτωση που χαθούν μεταξύ τους ώστε να επιστρέψουν εκεί. Επιπλέον, πολύ σημαντικό είναι να μιλήσουμε στα παιδιά μας για το ρόλο του αστυνομικού καθώς και για το πώς μπορεί να μας βοηθήσει στις περιπτώσεις που χάσουμε τη μαμά ή τον μπαμπά. Επιπροσθέτως είναι σημαντικό να μαθαίνουμε στο παιδί μας τον τηλεφωνικό αριθμό του σπιτιού μας και αν το παιδί μας είναι πολύ μικρής ηλικίας να βάζουμε στην τσέπη του παιδιού μας το τηλέφωνο των γονιών γραμμένο σ΄ένα χαρτάκι. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν ότι μπορούν να καλέσουν από το κινητό τους ή από θάλαμο χωρίς τηλεκάρτα το 100 ή το 116000 και να ζητήσουν βοήθεια.
Και αντίστοιχα, μπορείτε μας εξηγήσετε τα βήματα αντίδρασης μιας οικογένειας μόλις αντιληφθεί ότι το παιδί της αγνοείται
Σε μια τέτοια περίπτωση είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος, γιατί κάθε λεπτό μετράει! Επομένως, αφού έχει γίνει η αναζήτηση του παιδιού εντός του σπιτιού, στην ευρύτερη περιοχή ή στο σημείο που εθεάθη τελευταία φορά θα πρέπει να ενημερωθεί άμεσα η Άμεση Δράση και στη συνέχεια «Το Χαμόγελο του Παιδιού». Επίσης, θα πρέπει να γίνει δήλωση εξαφάνισης στο Τμήμα Ασφαλείας της περιοχής έχοντας οι γονείς μια πρόσφατη φωτογραφία του παιδιού ώστε να ξεκινήσει άμεσα η αναζήτησή του.
Σε ποιες περιπτώσεις ενεργοποιείται το Amber Alert Hellas και πως μπορούμε εμείς να έχουμε ενεργή συμμετοχή
Η βασική ιδέα του Amber Alert συνίσταται στην άμεση, έγκυρη και λεπτομερή ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το περιστατικό εξαφάνισης ενός ανηλίκου μόλις λίγα λεπτά μετά την ειδοποίηση των Αρχών ή του Οργανισμού μέσω της «Ευρωπαϊκής Γραμμής για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000», σχετικά με αυτό. «Το Χαμόγελο του Παιδιού» βρίσκεται πάντα σε συνεργασία με τις Αστυνομικές Αρχές για την ενεργοποίηση του μηχανισμού. Ως κύριο και βασικό χαρακτηριστικό μιας περίπτωσης που χρήζει την ενεργοποίηση του συστήματος, είναι οι σαφείς ενδείξεις ότι το παιδί βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο. Σημαντικό κριτήριο για την ενεργοποίηση του Amber Alert είναι η πολύ μικρή ηλικία του παιδιού. Ένα άλλο κριτήριο είναι η ύπαρξη ενδεχόμενου προβλήματος υγείας του παιδιού. Σαφώς, κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και μοναδική και για αυτό το λόγο δίνεται ιδιαίτερη προσοχή από το εξειδικευμένο προσωπικό της «Ευρωπαϊκής Γραμμής για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000», σε κάθε πληροφορία ώστε να επιλέγεται το καταλληλότερο πλάνο δράσης για το εκάστοτε παιδί.

Τι είναι η Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000 και πόσο απαραίτητη είναι η λειτουργία της
Η «Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000» είναι ένας κοινός τηλεφωνικός αριθμός στην Ευρώπη όπου μπορούν να απευθύνονται όλοι ώστε να λάβουν βοήθεια και κατευθύνσεις για περιστατικά εξαφάνισης ανηλίκων. Η λειτουργία της εν λόγω Γραμμής είναι σημαντική και απαραίτητη καθώς οι πρώτες ώρες της εξαφάνισης ενός παιδιού είναι υψίστης σημασίας καθώς επίσης η ύπαρξη ενός ευμνημόνευτου αριθμού έκτακτης ανάγκης για γονείς και παιδιά αποτελεί ζωτικό σύνδεσμο για την άμεση συμμετοχή των αρμόδιων τοπικών αρχών
Εξηγήστε μας πως συμβάλει στην έρευνα ενός εξαφανισμένου παιδιού η Ομάδα «Θανάσης Μακρής»
«Το Χαμόγελο του Παιδιού» έχει συγκροτήσει με την πολύτιμη συμμετοχή εθελοντών την Ομάδα Έρευνας και Διάσωσης εξαφανισμένων παιδιών «Θανάσης Μακρής». Στόχος της Ομάδας είναι η έρευνα σε αστικό ή μη αστικό περιβάλλον για τον εντοπισμό παιδιών που έχουν εξαφανιστεί. Η ομάδα είναι σε άμεση συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές που συντονίζουν την κάθε έρευνα ενώ παράλληλα βρίσκεται σε άμεση σύνδεση με την «Ευρωπαϊκή Γραμμή για τα Εξαφανισμένα Παιδιά 116000» που λειτουργεί «Το Χαμόγελο του Παιδιού».
Όλοι όσοι συμμετέχουν είναι εκπαιδευμένοι και θέτουν όλα τα μέσα που διαθέτουν και την τεχνογνωσία τους στη διάθεση της Ομάδας, που σαν βασικό σκοπό έχει την άμεση ανταπόκριση και ενεργοποίηση των εμπλεκόμενων φορέων καθώς και τη βέλτιστη αξιοποίηση των υφιστάμενων δυνάμεων για να βρεθεί το αγνοούμενο παιδί. Βασικά μέλη της Ομάδας Έρευνας και Διάσωσης Εξαφανισμένων Παιδιών «Θανάσης Μακρής» είναι οι Κυνοφιλικές Ομάδες που συμμετέχουν. Οι Κυνοφιλικές Ομάδες (χειριστής και σκύλος) είναι οι μόνες στην Ελλάδα που έχουν λάβει πιστοποίηση από τον διεθνή φορέα NSARDA (National Search And Rescue Dog Association UK) και οι μόνες κυνοφιλικές ομάδες στην Ελλάδα, που αναζητούν συγκεκριμένο άτομο. Για την επιτέλεση του έργου της, η Ομάδα Έρευνας και Διάσωσης Εξαφανισμένων Παιδιών «Θανάσης Μακρής» έχει στη διάθεσή της την Κινητή Επιχειρησιακή Μονάδα του Οργανισμού καθώς και πλήθος εξειδικευμένων Υλικοτεχνικών μέσων του Οργανισμού (jeeps, ATV, μηχανή, ασθενοφόρα).
Τι ονειρεύεστε για το μέλλον;
Το Χαμόγελο κάθε παιδιού!